KAGANA NAN SINULTIHAN NA SINURIGAW

sinuyat ni: Norberto Betita

Baybay gikan sa Mabua ngadto na sa Malimono, Surigao del Norte

Nadani ako sa mga tag suyat ni Francis T Paredes didon sa Facebook bahin sa sinultihan na Sinurigaw na amoy tinuod na sultihonon nan mga Surigawnon. Nalipay ako na jaoy grupo na nagpasiugda na tagaan na sab pagbalik nan bili kun importansya an ato tinuod na kultura sanan an ato sinultihan isip handumanan sa ato mga kaliwatan. Kuman na panahon amo ran nawaya na an tinuod na Sinurigaw kay nasagulan na nan nagkalainlain na sinultihan. Amo na an bag-o na kaliwatan di na makasabot, bisan pa man gani an mga dagko na.

Ako ipasabot dinhi gamay na an letra na "o" na ato perme taggamit sa Sinurigao. Sa ako pagsabot bagan dili dapat jaon. An sakto amo an "w". Sa Sinurigaw na sulti an "o" di gajod puydi sabton na "w". Pero ya sab ako kasiguro kun uno gajoy tinuood na kaagi nan sulti na "Surigao". An ngayan nan ato lugar amo na gajod jaon sija kay amo na may nahibutang sa balaod.

Ako lunsay kun puro gajod na Surigawnon. Dinhi ra ako sa Surigao gikan pagkabata hantod jaon na kuman sa medyo sumasayop na bahin sa ako kinabuhi. Pagmakigistorya ako sinurigaw gajod. Nadestino ako sa una dito sa Tandag sa PNB. Jaoy sab ila sinultihan na maglibog ako. Nagdangin ako sa bata na kamangon anay an isa ka butang sa ilayon nan katre. Nolagat ra an bata, ya sija kasabot. An baja kay sa Tandag an kamangon daygon kun kayatkaton. An daygon sab sa bisaya mangirnaldo sa pasko. Ako nasabtan na jaoy gajod ato kaugalingon na sinultihan. Kagana handumon na sa dugay na mga panahon nagpabilin pa gihapon sa ako, bisan gani sa ako pamilya an pagsultihanay nan sinurigaw.

Jaoy isahay ako mabasa sa mga basahon dinhi sa ato lugar na isahay bisan an kuno Sinurigaw na sinuyat, pero nasagulan na nan binisaya. Dili man nato malikayan na mahaod an iban pero kinahanglan sab na ato dumdumon an tinuod na buot ipasabaot nan isa ka sulti. Kay posible man na jaoy mas sakto na pagpasabot nan isa ka sulti na binisaya ngadto sa Sinurigaw. Pero sa kahamok na klase-klase na tawo na noabot sanan naghuya na dinhi sa Surigao nasagulan na gajod an ato sinultihan. Pero para sa ako gana gajod gihapon na ato taga-an nan bili an Sinurigaw pinaagi sa paggamit nato sa adlaw-adlaw nato na pagsinultihanay. Kay bagan kagana gajod pamation an ato kaugalingon na sinultihan na Sinurigaw.

Sa ako pagserbisyo sa simbahan, walo ka distrito an amo tagdumaya. Abot ako sa lainlain na lugar sa Rehiyon nan Caraga, lakip pa sa Gingoog City sanan didto sa parte nan Davao. An ila mga sinultihan didto Binisaya kasagaran. Kay gusto man gajod nako na masabtan nan katawhan an ako mensahi amo na magbinisaya sab ako. Nan kay mogawas man gajod an ako pagka puro na Surigawnon amo na isahay makakatawa sila sa ako. Isahay makabantay ako. Mangajo rakan ako nan pasaylo, tapos utrohon na sab nako pagbinisaya.

Sa kagana nan sinultihan na Sinurigaw amo na nainganyo ako na magsuyat nan "blog" sa "Google" para sab mogawas an Sinurigaw na sinultihan kun pananglit an ato mga bata maghanap nan mga sinuyat pinaagi sa tinuod na Sinurigaw na panultihon. Para sab masabtan nan tibuok kalibutan na an ato bantugan na panultihon na MARAJAW KARAJAW an buot ipasabot sa iningles "MORE GOOD OR MOST GOOD".

Gusto nako na sa sunod nako na isuyat mahipakita sab nako sa pagsuyat an kagwapo nan ato lugar na natawhan. Labi na gajod an ato mga gwapo karajaw na mga baybay sanan mga langob na dapat nato mahipakita sa mga turista. Para sab na madani an iban na mga tawo sa iban na nasyon na mobisita sa ato minahal na Surigao. Pero isuyat nako sa iningles kay di man sab kita masabtan nan mga taga lain lugar. Puydi sab sagulon, iningles sanan sinurigaw. Pero dinhi ra gihapon sa ako blog na Marajaw Karajaw Surigao.

Manhinaot ako na jaoy mobasa sa ako sinuyat na ako ipaambit dinhi sa "Google", sa Facebook, sanan sa iban pa na mga pakighugoyhugoy na grupo. Bagan tagganahan na gajod hinuoon ako magsuyat nan sinurigaw.
                           
MARAJAW KARAJAW NA ADLAW SA IJO TANAN KUN HUROT MGA SURIGAWNON KUN HAIN MAN KAMO KUMAN NA ESPIDNO MAHIMUTANG KUN MAGHUYA. BASAHA NIJO INI PARA KUN JAOY DILI SAKTO NA SINURIGAW IJO AKO MAKOREHIAN.